اختلالات اضطرابی در کودکان یک اختلال شایع است که ممکن است هر کودکی در مقطعی از زندگی آن را تجربه کند. طبیعی است که کودکان هر از گاهی احساس نگرانی یا اضطراب کنند، مانند زمانی که مدرسه یا مهد کودک را شروع می کنند، یا به منطقه جدیدی نقل مکان می کنند. اضطراب یک احساس ناراحتی است، مانند نگرانی یا ترس – این یک واکنش قابل درک در کودکان به تغییر یا یک رویداد استرس زا است. اما برای برخی از کودکان، اضطراب بر رفتار و افکار آنها به صورت روزانه تأثیر می گذارد و در مدرسه، خانه و زندگی اجتماعی آنها اختلال ایجاد می کند. این زمانی است که ممکن است برای مقابله با آن قبل از تبدیل شدن به یک مسئله جدی تر، به کمک یک درمانگر و روانشناس اطفال نیاز داشته باشید.
اضطراب می تواند باعث شود کودک احساس ترس، وحشت، خجالت یا شرم کند.
برخی از علائمی که باید در کودک خود به آنها توجه کنید عبارتند از:
- به سختی می تواند تمرکز کند.
- کم خوابی و کابوس های مکرر شبانه
- درست غذا نمی خورد
- به سرعت عصبانی می شوند و در هنگام طغیان از کنترل خارج می شوند
- دائما نگران است یا افکار منفی دارد.
- احساس تنش و بی قراری، یا استفاده مکرر از توالت
- همیشه گریه می کند
- همیشه به والدین چسبیده است.
- شکایت از شکم درد و احساس ناخوشی
کودک شما ممکن است به اندازه کافی بزرگ نباشد که تشخیص دهد چرا چنین احساسی دارد.
دلیل اضطراب (اگر وجود داشته باشد) بسته به سن کودک متفاوت است. اضطراب جدایی در کودکان کوچکتر رایج است، در حالی که کودکان بزرگتر و نوجوانان بیشتر نگران عملکرد مدرسه، روابط یا سلامتی خود هستند.
انواع اختلالات اضطرابی در کودکان
ترس یا فوبیا در مورد چیزی خاص
کودکان معمولاً از چیزهایی مانند هیولا، سگ یا آب می ترسند. این یک بخش کاملاً طبیعی از رشد است، اما زمانی که ترس بسیار زیاد شده و زندگی روزمره کودک شما را تحت تأثیر قرار می دهد، پتانسیل تبدیل شدن به فوبیا (نوعی اختلال اضطراب) را دارد.
در بیشتر مواقع بدون هیچ دلیل مشخصی احساس اضطراب می کند
در حالی که داشتن مکرر ترس و نگرانی برای کودکان امری طبیعی است، برخی از کودکان مضطرب ممکن است در دوران نوجوانی یا جوانی دچار بیماری درازمدتی به نام اختلال اضطراب فراگیر شوند.
اختلال اضطراب فراگیر باعث می شود به جای یک رویداد خاص، نسبت به طیف وسیعی از موقعیت ها و مسائل احساس اضطراب کنید.
افرادی که تحت تأثیر آن قرار می گیرند بیشتر روزها احساس اضطراب می کنند و اغلب برای به یاد آوردن آخرین باری که احساس آرامش کرده اند تلاش می کنند.
اضطراب جدایی
اضطراب جدایی به این معنی است که کودک نگران نبودن با والدین یا مراقب عادی خود است.
در کودکان خردسال شایع است و به طور معمول در حدود شش ماهگی ایجاد می شود. این می تواند اقامت در مهد کودک یا مدرسه یا با یک پرستار کودک را بسیار دشوار کند.
اضطراب جدایی در کودکان بزرگتر ممکن است نشانه ای از احساس ناامنی در مورد چیزی باشد – برای مثال، آنها می توانند به تغییرات خانه واکنش نشان دهند.
دیگر انواع اختلالات اضطرابی در کودکان
اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی عدم تمایل به بیرون رفتن و قرار گرفتن در جمع، دیدن دوستان یا شرکت در فعالیت هاست.
خجالتی بودن برای برخی از کودکان و نوجوانان کاملاً طبیعی است، اما زمانی که فعالیتهای روزمره مانند خرید کردن یا صحبت کردن با تلفن باعث ترس شدید و طاقت فرسا شود، به یک مشکل تبدیل میشود، «اختلال اضطراب اجتماعی». کودکانی که تحت تأثیر آن قرار می گیرند از انجام یا گفتن چیزی که فکر می کنند تحقیرآمیز است می ترسند.
اختلال اضطراب اجتماعی کودکان بزرگتری را که دوران بلوغ را پشت سر گذاشتهاند، تحت تأثیر قرار میدهد.
اضطراب مبتنی بر مدرسه
برخی از کودکان در مورد رفتن به مدرسه، تکالیف مدرسه، دوستی و … مضطرب می شوند، به خصوص اگر در حال تغییر مدرسه یا ارتقاء سطح باشند.
آنها ممکن است همیشه این نگرانی ها را با شما در میان نگذارند و در عوض از شکم درد یا احساس بیماری شکایت کنند. یکی از نشانه ها گریه یا خستگی به نظر می رسد در صبح است.
این ممکن است مشکلی باشد که اگر به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره آنها تأثیر بگذارد، نیاز به رفع آن دارد.
سایر انواع اختلالات اضطرابی در کودکان
اختلال استرس پس از سانحه و اختلال وسواس فکری اجباری از دیگر اختلالات اضطرابی هستند که گهگاه می توانند کودکان را تحت تاثیر قرار دهند، اما معمولا در بزرگسالان دیده می شوند.
روشهای درمان
درمان اختلالات اضطرابی در کودکان یک فرایند چندجانبه است که با هدف کاهش علائم اضطراب، بهبود کیفیت زندگی کودک و تقویت مهارتهای مقابلهای او انجام میشود. روشهای درمانی مختلفی برای این اختلالات وجود دارد و انتخاب بهترین روش به عوامل مختلفی مانند سن کودک، شدت اضطراب، نوع اختلال و ویژگیهای شخصیتی او بستگی دارد.
روشهای درمانی معمول عبارتند از:
رواندرمانی:
درمان شناختی رفتاری (CBT): یکی از رایج ترین روش ها برای درمان اضطراب در کودکان است. در این روش، کودک میآموزد که افکار منفی و نگرانیهای خود را شناسایی کرده و آنها را با افکار واقع بینانهتر جایگزین کند. همچنین، مهارتهای مقابلهای مانند آرامسازی و مدیریت استرس را فرا میگیرد.
درمان مواجههای: در این روش، کودک به تدریج با موقعیتها و محرکهایی که باعث ایجاد اضطراب در او میشوند، مواجه میشود. هدف از این درمان، کاهش پاسخهای اضطرابی به این محرکها است.
دارودرمانی:
در برخی موارد، ممکن است پزشک برای کودک دارو تجویز کند. داروها معمولاً به عنوان مکمل درمانهای روان شناختی استفاده میشوند و برای کاهش علائم شدید اضطراب تجویز میشوند.
درمان خانوادگی:
درمان خانوادگی به والدین کمک میکند تا درک بهتری از اضطراب کودک پیدا کنند و یاد بگیرند که چگونه از او حمایت کنند. همچنین، به خانواده کمک میکند تا مهارتهای ارتباطی موثر را بیاموزند.
آموزش به کودک و والدین:
آموزش به کودک و والدین در مورد اضطراب و روشهای مدیریت آن، نقش مهمی در درمان دارد. والدین باید اطلاعات کافی در مورد اختلال اضطراب کودک خود داشته باشند تا بتوانند به او کمک کنند.
عوامل موثر در درمان
همکاری خانواده: همکاری والدین در درمان بسیار مهم است. والدین باید در جلسات درمانی شرکت کنند و تمرینهای خانگی را به طور کامل انجام دهند.
صبر و حوصله: درمان اضطراب در کودکان ممکن است زمانبر باشد. والدین باید صبور باشند و به کودک خود اطمینان دهند که با گذشت زمان، وضعیت او بهبود خواهد یافت.
پیگیری منظم: پیگیری منظم پیشرفت کودک توسط متخصص، بسیار مهم است.
