اختلالات زبان در کودکان شرایطی است که بر توانایی کودک در درک و استفاده از زبان تأثیر می گذارد. این اختلالات می تواند بر مهارت های ارتباطی، تعاملات اجتماعی، عملکرد تحصیلی و کیفیت کلی زندگی کودک تأثیر بگذارد. انواع مختلفی از اختلالات زبانی وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و چالش های خاص خود را دارند.
اختلالات زبان در کودکان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:
عوامل ژنتیکی: برخی از اختلالات زبان، مانند اختلال زبان خاص، ممکن است دارای یک جزء ژنتیکی باشند. کودکان ممکن است مشکلات زبانی را از والدین یا اعضای خانواده خود به ارث ببرند.
صدمات یا ناهنجاری‌های مغزی: آسیب‌های مغزی، سکته‌های مغزی یا سایر بیماری‌های عصبی می‌توانند بر نواحی مغز که مسئول پردازش زبان هستند تأثیر بگذارند و منجر به اختلالات زبانی شوند.
اختلال شنوایی: کودکان مبتلا به کم شنوایی ممکن است به دلیل مواجهه محدود با زبان گفتاری و بازخورد شنیداری در رشد زبان دچار مشکل شوند.
تأخیر در رشد: تأخیر در رشد زبان ممکن است در کودکان مبتلا به تأخیر رشد یا اختلالاتی مانند اختلال طیف اوتیسم یا ناتوانی‌های ذهنی رخ دهد.
عوامل محیطی: عوامل محیطی نامطلوب، مانند قرار گرفتن در معرض سرب، بی توجهی، یا عدم تحریک زبان نیز می تواند به اختلالات زبانی در کودکان کمک کند.
بیشتر بخوانید : گفتاردرمانی در شرق تهران
انواع اختلالات زبان در کودکان
اختلال زبان بیانی: این نوع اختلال زبان بر توانایی کودک در بیان کلامی تأثیر می گذارد. کودکان مبتلا به اختلال زبان بیانی ممکن است در ساختن جملات، استفاده از دستور زبان مناسب و سازماندهی افکار و ایده های خود مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است با کلمه یابی مشکل داشته باشند و دایره لغات محدودی داشته باشند. در نتیجه، این کودکان ممکن است در برقراری ارتباط موثر نیازها و افکار خود دچار مشکل شوند.
اختلال زبان دریافتی: اختلال زبان دریافتی با مشکلاتی در درک زبان گفتاری و نوشتاری مشخص می شود. کودکان مبتلا به این نوع اختلال ممکن است در پیروی از دستورالعمل ها، درک مکالمات و تفسیر متن نوشته شده دچار مشکل شوند. آنها ممکن است در پردازش و حفظ اطلاعات مشکل داشته باشند که می تواند بر عملکرد تحصیلی و تعاملات اجتماعی آنها تأثیر بگذارد.
اختلال زبان دریافتی-بیانی مختلط: کودکان مبتلا به اختلال زبان دریافتی-بیانی مختلط هم در درک و هم در استفاده از زبان مشکلاتی را تجربه می کنند. آنها ممکن است با ارتباط کلامی، درک و بیان مشکل داشته باشند، و این موضوع برقراری ارتباط موثر در محیط های مختلف اجتماعی و تحصیلی را برای آنها چالش برانگیز می کند.
علائم اختلالات زبانی
علائم اختلالات زبان در کودکان بسته به نوع و شدت اختلال می تواند متفاوت باشد. علائم شایع اختلالات زبانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در تولید صدای گفتار
- واژگان محدود
- مشکلات کلمه یابی
- تکرار کلمات یا عبارات
- مشکلات گرامر و نحو
- مشکل در پیروی از دستورالعمل ها
- درک ضعیف زبان گفتاری یا نوشتاری
- ناتوانی در سازماندهی افکار و عقاید
- چالش های ارتباط اجتماعی
تشخیص اختلالات زبان در کودکان معمولاً شامل یک ارزیابی جامع توسط آسیب شناس گفتار-زبان (SLP) یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی است. ارزیابی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سابقه موردی: جمع آوری اطلاعات در مورد نقاط عطف رشد، تاریخچه پزشکی و سابقه خانوادگی اختلالات زبانی کودک.
ارزیابی زبان: ارزیابی مهارت‌های زبانی بیانی و دریافتی کودک از طریق آزمون‌های استاندارد، مشاهدات غیررسمی و نمونه‌های زبان.
ارزیابی گفتار: ارزیابی تولید صدای گفتار، روان بودن و کیفیت صدای کودک برای شناسایی هرگونه اختلال گفتاری که ممکن است همراه با اختلالات زبانی رخ دهد.
ارزیابی شنوایی: انجام یک ارزیابی شنوایی برای رد کردن کاهش شنوایی به عنوان یک علت بالقوه مشکلات زبان.
روشهای درمان
درمان اختلالات زبان در کودکان معمولاً شامل گفتار درمانی است . اهداف درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
بهبود مهارت های زبانی: توسعه توانایی های کودک در زمینه هایی مانند واژگان، دستور زبان، ساختار جمله و استراتژی های ارتباطی.
تقویت ارتباطات: آموزش راهبردهایی به کودک برای بیان موثر افکار و ایده های خود، درک و پیروی از دستورالعمل ها و شرکت در گفتگو با دیگران.
ایجاد مهارت‌های ارتباط اجتماعی: کمک به کودک برای توسعه مهارت‌های زبانی اجتماعی، مانند نوبت‌گیری، دیدگاه‌گیری و درک نشانه‌های اجتماعی.
تشویق تحریک زبان: فراهم کردن محیطی غنی از زبان در خانه و مدرسه برای ترویج توسعه زبان از طریق کتاب، موسیقی، بازی و مکالمات تعاملی.
همکاری با والدین و مراقبان: مشارکت دادن والدین و مراقبان در فرآیند درمانی برای تقویت مهارت های آموخته شده در درمان و حمایت از رشد زبانی کودک در خانه.
