پرخاشگری در کودکان ، رفتاری است که به قصد آسیب رساندن به خود یا دیگران انجام می‌شود. این رفتار می‌تواند به صورت فیزیکی (مثل کتک زدن، هل دادن)، کلامی (مثل داد زدن، فحاشی) یا عاطفی (مثل تهدید، تحقیر) باشد.
انواع پرخاشگری در کودکان:
- پرخاشگری فیزیکی: شامل کتک زدن، هل دادن، گاز گرفتن، لگد زدن و پرتاب اشیا می‌شود.
- پرخاشگری کلامی: شامل داد زدن، فحاشی، توهین، تهدید و نام‌گذاری می‌شود.
- پرخاشگری عاطفی: شامل تحقیر، تمسخر، طرد کردن و ایجاد حس گناه در دیگران می‌شود.
- پرخاشگری غیرمستقیم: شامل شایعه پراکنی، تهمت زدن، آزار و اذیت سایبری و تخریب اموال دیگران می‌شود.
علل پرخاشگری در کودکان
پرخاشگری در کودکان یک رفتار شایع است که می تواند به دلایل مختلفی بروز کند. برخی از این دلایل عبارتند از:
عوامل ژنتیکی: مطالعات نشان داده اند که ژنتیک می تواند در پرخاشگری نقش داشته باشد. کودکانی که والدین پرخاشگر دارند، بیشتر در معرض خطر پرخاشگری هستند.
عوامل محیطی: محیط زندگی کودک می تواند در پرخاشگری او نقش داشته باشد. کودکانی که در معرض خشونت، سوء استفاده، یا بی‌توجهی قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض خطر پرخاشگری هستند.
عوامل روانی: برخی از مشکلات روانی مانند اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) و اختلال طیف اوتیسم (ASD) می توانند با پرخاشگری مرتبط باشند.
عوامل اجتماعی: کودکانی که در معرض الگوهای پرخاشگری در جامعه یا رسانه ها قرار می گیرند، بیشتر در معرض خطر پرخاشگری هستند.
عوامل فیزیولوژیکی: برخی از مشکلات فیزیولوژیکی مانند کمبود آهن یا قند خون پایین می تواند با پرخاشگری مرتبط باشد.
عوامل رشدی: پرخاشگری می تواند در برخی از مراحل رشد، مانند نوپایی و نوجوانی، طبیعی باشد.
عوامل تربیتی: سبک تربیتی والدین می تواند در پرخاشگری کودک نقش داشته باشد. کودکانی که والدین سختگیر یا تنبیه کننده دارند، بیشتر در معرض خطر پرخاشگری هستند.
عوامل ناامیدی: کودکانی که در ابراز احساسات خود یا برآورده کردن نیازهای خود مشکل دارند، ممکن است به پرخاشگری به عنوان راهی برای مقابله با ناامیدی خود متوسل شوند.
عوامل تقلیدی: کودکانی که بزرگسالان یا کودکان دیگر را در حال رفتار پرخاشگرانه مشاهده می‌کنند، ممکن است از آنها تقلید کنند.
عوامل خستگی و گرسنگی: کودکانی که خسته یا گرسنه هستند، ممکن است بیشتر تحریک‌پذیر و پرخاشگر باشند.
عوامل بیماری: برخی از بیماری ها مانند عفونت های گوش یا سرماخوردگی می تواند باعث پرخاشگری در کودکان شود.
راهکارهای مقابله و مدیریت
شناسایی علت پرخاشگری: اولین قدم برای مقابله با پرخاشگری، شناسایی علت آن است.
ایجاد محیطی امن و محبت‌آمیز: کودک باید احساس امنیت و محبت کند تا به آرامش برسد و از پرخاشگری دست بکشد.
آموزش مهارت‌های اجتماعی: به کودک خود کمک کنید تا احساسات خود را به طور مناسب ابراز کند و مشکلات خود را به طور مسالمت‌آمیز حل کند.
ایجاد نظم و انضباط: قوانین واضح و مشخصی برای کودک خود تعیین کنید و در صورت عدم رعایت آنها، به طور قاطعانه و عادلانه تنبیه مناسب را اعمال کنید.
تقویت رفتارهای مثبت: رفتارهای مثبت کودک خود را تشویق و تقویت کنید تا انگیزه او برای ادامه این رفتارها افزایش یابد.
جستجوی کمک تخصصی: اگر پرخاشگری کودک شما شدید و مداوم است، از یک متخصص روانشناسی کودک و نوجوان یا کمک بگیرید.
