آفازی یا زبان پریشی، اختلالی در توانایی برقراری ارتباط است که به دنبال آسیب به بخش های خاصی از مغز ایجاد می شود. این آسیب می تواند در اثر سکته مغزی، ضربه مغزی، تومور مغزی، عفونت مغزی یا بیماریهای عصبی دژنراتیو مانند آلزایمر رخ دهد.
آفازی بر چهار مهارت اصلی زبانی تاثیر میگذارد:
- صحبت کردن: فرد مبتلا به این اختلال ممکن است در پیدا کردن کلمات مناسب، ساختن جملات صحیح یا تلفظ صحیح کلمات مشکل داشته باشد.
- درک زبان: فرد مبتلا به این اختلال ممکن است در درک صحبت دیگران، خواندن متن یا دنبال کردن دستورالعملها مشکل داشته باشد.
- نوشتن: فرد مبتلا به این اختلال ممکن است در نوشتن کلمات یا جملات صحیح مشکل داشته باشد.
- خواندن: فرد مبتلا به این اختلال ممکن است در خواندن و درک کلمات یا جملات مشکل داشته باشد.
انواع آفازی
هر کدام از انواع این اختلال بر مهارت های زبانی خاصی تاثیر میگذارند.
بروکا: این نوع در اثر آسیب به ناحیه بروکا در مغز ایجاد میشود و بر مهارتهای صحبت کردن و درک زبان تاثیر میگذارد. افراد مبتلا به آفازی بروکا در صحبت کردن روان و تولید جملات صحیح مشکل دارند.
ورنیکه: این نوع در اثر آسیب به ناحیه ورنیکه در مغز ایجاد میشود و بر مهارتهای درک زبان و خواندن تاثیر میگذارد. افراد مبتلا به نوع ورنیکه در درک صحبت دیگران و خواندن متن مشکل دارند.
گلوبال: این نوع آفازی در اثر آسیب به هر دو ناحیه بروکا و ورنیکه در مغز ایجاد میشود و بر تمام مهارتهای زبانی تاثیر میگذارد. افراد مبتلا به نوع گلوبال در صحبت کردن، درک زبان، خواندن و نوشتن مشکل دارند.
آنومیک: این نوع آفازی در اثر آسیب به ناحیه تمپورال مغز ایجاد میشود و بر مهارت نامگذاری اشیاء و افراد تاثیر میگذارد. افراد مبتلا به نوع آنومیک در پیدا کردن کلمات مناسب برای نام بردن از اشیاء و افراد مشکل دارند.
روشهای درمان
درمان آفازی به نوع و شدت آفازی، سن و سلامت عمومی فرد و انگیزه او برای بهبودی بستگی دارد. درمان معمولاً شامل گفتار درمانی، کاردرمانی و زبان درمانی است.
- گفتار درمانی: گفتاردرمانی به فرد مبتلا به آفازی کمک میکند تا مهارتهای صحبت کردن و درک زبان خود را بهبود بخشد.
- کاردرمانی: کاردرمان به فرد مبتلا به آفازی کمک میکند تا مهارتهای حرکتی ظریف خود را که برای نوشتن و خواندن لازم است، بهبود بخشد.
- زبان درمانی: زباندرمان به فرد مبتلا به آفازی کمک میکند تا مهارتهای زبانی خود را در زمینههای مختلف مانند صحبت کردن، درک زبان، خواندن و نوشتن بهبود بخشد.
