آپراکسی گفتار در دوران کودکی (CAS) یک اختلال گفتاری پیچیده است که بر توانایی کودک برای تولید گفتار واضح و قابل درک تأثیر می گذارد. برخلاف سایر اختلالات صدای گفتار، CAS ناشی از ضعف عضلانی یا مشکل در درک زبان نیست، بلکه شامل قطع ارتباط بین مغز و عضلات مسئول تولید گفتار است.
گفتار فرآیندی بسیار پیچیده است. مغز ما افکار را فرموله می کند و آنها را به دنباله های خاصی از حرکات شامل لب، زبان، فک و تارهای صوتی ترجمه می کند. این حرکات دقیق صداهایی را ایجاد می کنند که با هم ترکیب می شوند و کلمات و جملات را تشکیل می دهند.
در کودکان مبتلا به CAS، شکست در مرحله برنامه ریزی رخ می دهد. مغز آنها برای ارسال دستورالعمل‌های صحیح به ماهیچه‌های گفتاری تلاش می‌کند و در نتیجه با مشکلات زیر مواجه می‌شود:
- برنامه ریزی حرکتی: توالی حرکات پیچیده مورد نیاز برای هر صدا.
- برنامه نویسی: هماهنگی زمان و دقت این حرکات.
- سازگاری: بازتولید صداها به طور دقیق و مداوم.
گفتاردرمانی کودکان در پیروزی یکی از روشهای اصلی درمان این اختلال شایع است که توسط متخصصان ما در مرکز توانبخشی توان آفرین ارائه می شود.
علائم آپراکسی گفتار در دوران کودکی
شناسایی اولیه CAS برای به حداکثر رساندن پتانسیل ارتباطی کودک بسیار مهم است. در اینجا چند علامت کلیدی وجود دارد که باید مراقب آنها بود:
- گفتار ناسازگار: ممکن است هر بار که کودک سعی می کند آن را بگوید، یک کلمه متفاوت به نظر برسد. صداها ممکن است مخدوش، حذف یا جایگزین شوند.
- خطاهای صدای گفتار: مشکل در تولید صداهای خاص یا ترکیب صدا.
- مشکلات عروضی: مشکلات ریتم، استرس، و آهنگ گفتار، که باعث می شود آن را متلاطم یا روباتیک به نظر برسانند.
- واژگان محدود: تاخیر در توسعه زبان گفتاری به دلیل چالش های تولید کلمات.
- ناامیدی از ارتباط: کودک ممکن است به دلیل مشکل در بیان واضح خود ناامید شود.
مهم است که آپراکسی گفتار را از سایر اختلالات گفتاری متمایز کنید:
- اختلالات مفصلی: این اختلالات شامل مشکل در ایجاد صداهای خاص به دلیل مشکلات کنترل عضلات است، نه برنامه ریزی.
- تأخیر رشد زبانی: کودکان مبتلا به این مشکل ممکن است واژگان و درک زبان محدودی داشته باشند، اما توانایی آنها در تولید صداهای گفتاری معمولاً تحت تأثیر قرار نمی گیرد.
علل و عوامل خطر
علت دقیق آپراکسی گفتار در دوران کودکی ناشناخته باقی مانده است. با این حال، عوامل متعددی ممکن است خطر را افزایش دهند:
نارس بودن: نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند بیشتر دچار تاخیر در گفتار و زبان، از جمله CAS می‌شوند.
آسیب مغزی: آسیب به بخش های خاصی از مغز که مسئول برنامه ریزی حرکتی هستند می تواند منجر به CAS شود.
عوامل ژنتیکی: CAS ممکن است در خانواده ها وجود داشته باشد که نشان دهنده یک جزء ژنتیکی احتمالی است.
هیچ آزمایش واحدی برای CAS وجود ندارد. تشخیص معمولاً شامل یک ارزیابی جامع توسط آسیب شناس گفتار-زبان (SLP) است. این ارزیابی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
شرح حال مفصل: جمع آوری اطلاعات در مورد رشد کودک، تاریخچه پزشکی و پیشینه خانوادگی.
ارزیابی های استاندارد: آزمون های رسمی برای ارزیابی تولید صدای گفتار، مهارت های زبانی و مهارت های حرکتی دهان کودک.
مشاهدات بالینی: SLP تلاش های کودک برای برقراری ارتباط و شناسایی مشکلات خاص را مشاهده می کند.
درمان آپراکسی گفتار در دوران کودکی
متخصص گفتاردرمانی می تواند مهارت های ارتباطی کودک را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. درمان بر روی موارد زیر تمرکز دارد:
- بهبود برنامه ریزی حرکتی: تمرینات و تکنیک هایی برای کمک به کودک برای یادگیری نحوه قرارگیری و حرکت صحیح ماهیچه های گفتاری.
- ساخت کتابخانه صدا: تمرین صداهای فردی و پیشرفت تدریجی به کلمات و عبارات.
- ارتباط تقویتی و جایگزین (AAC): ارائه ابزارها و راهبردهایی برای کمک به کودک در برقراری ارتباط قبل از رشد و توسعه مهارت های گفتاری. این ممکن است شامل کارت های تصویری، زبان اشاره یا دستگاه های گفتاری تخصصی باشد.
مداخله زودهنگام برای کودکان مبتلا به CAS بسیار مهم است. هر چه زودتر درمان را دریافت کنند، شانس بیشتری برای توسعه مهارت های ارتباطی واضح و موثر دارند. درمان می تواند به آنها کمک کند:
- بهبود درک گفتار
- گسترش دایره لغات
- افزایش اعتماد به نفس آنها را در ارتباطات
- مشارکت بیشتر در تعاملات اجتماعی
