اختلال تکلم بعد از سکته مغزی
سکته مغزی زمانی رخ می دهد که جریان خون به بخشی از مغز قطع شود و منجر به مرگ سلولی شود. این آسیب می تواند بر عملکردهای مختلف مغز، از جمله آنهایی که مسئول گفتار و زبان هستند، تأثیر بگذارد. اختلالات گفتاری یک پیامد شایع سکته مغزی است که حدود یک سوم از بازماندگان را تحت تاثیر قرار می دهد.
سه نوع اصلی از اختلالات گفتاری وجود دارد که ممکن است بعد از سکته ایجاد شود:
- آفازی
- دیزآرتری
- آپراکسی گفتار
در حالی که همه آنها بر ارتباطات تأثیر می گذارند، ویژگی های متمایزی دارند و از مسائل اساسی مختلف ناشی می شوند.
انواع اختلال تکلم بعد از سکته مغزی
آفازی
آفازی یک اختلال زبانی است که توانایی فرد برای درک یا استفاده از زبان گفتاری یا نوشتاری را مختل می کند. مهم است که به یاد داشته باشید که آفازی روی هوش تأثیر نمی گذارد. افراد مبتلا به آفازی اغلب دقیقاً میدانند چه میخواهند بگویند، اما برای یافتن کلمات یا بیان واضح خود تلاش میکنند.
انواع مختلفی از آفازی وجود دارد که هر کدام مجموعه ای از علائم خاص خود را دارند:
آفازی بروکا: این یک آفازی غیر روان است که با گفتار کوتاه و تلگرافی همراه با مشکل در تشکیل جملات کامل مشخص می شود. افراد مبتلا به آفازی بروکا ممکن است زبان را به خوبی درک کنند اما برای بیان خود تلاش می کنند.
آفازی Wernicke: این یک آفازی روان است که در آن گفتار اغلب طولانی اما بی معنی است. افراد مبتلا به آفازی ورنیکه ممکن است از اصطلاحات تخصصی یا کلمات نامربوط استفاده کنند و در درک زبان گفتاری مشکل داشته باشند.
آفازی آنومیک: این نوع آفازی در درجه اول بر توانایی های کلمه یاب تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به آفازی آنومیک می دانند چه می خواهند بگویند اما در بازیابی کلمه خاص مشکل دارند. آنها ممکن است از محاورات (عبارات توصیفی) استفاده کنند یا کلمات مشابه را جایگزین کنند.
آفازی گلوبال: این شدیدترین شکل آفازی است که باعث اختلال قابل توجه در تمام جنبه های زبان از جمله گفتار، درک، خواندن و نوشتن می شود.
دیزآرتری
دیزآرتری یک اختلال گفتاری حرکتی است که عضلات مورد استفاده برای صحبت کردن را تحت تاثیر قرار می دهد. سکته مغزی میتواند به بخشهایی از مغز که مسئول کنترل این ماهیچهها هستند آسیب برساند و منجر به مشکلات زیر شود:
مفصل: حرکات دقیق زبان، لب ها و فک برای تولید صداهای خاص مورد نیاز است.
عروض: الگوهای ریتم، لحن و استرس گفتار که معنا و احساس را منتقل می کند.
میزان صدا: توانایی کنترل بلندی صدای شما.
فرد مبتلا به دیس آرتری ممکن است با:
گفتار نامفهوم: صداها با هم اجرا می شوند یا زیر لب می گویند و درک آن را دشوار می کند.
سرعت گفتار آهسته یا سریع: گفتار ممکن است آهسته و پر زحمت یا به طور غیر طبیعی سریع و شتابزده باشد.
گفتار یکنواخت: گفتار فاقد تنوع در زیر و بم و صدا است و باعث می شود که به نظر صاف یا روباتیک برسد.
صدای ضعیف یا نفس گیر: صدا ممکن است به دلیل مشکل در کنترل تارهای صوتی، آرام یا ضعیف به نظر برسد.
دیزآرتری همچنین می تواند بر توانایی فرد در بلع تأثیر بگذارد. این اختلال بلع نامیده می شود و می تواند یک عارضه جدی سکته مغزی باشد.
سایر انواع
آپراکسی گفتار
آپراکسی گفتار نسبت به آفازی یا دیس آرتری، اختلال گفتاری کمتر شایع است که می تواند به عنوان یکی از انواع اختلال تکلم بعد از سکته مغزی رخ دهد. این یک اختلال برنامه ریزی است که بر توانایی فرد برای برنامه ریزی توالی حرکات مورد نیاز برای تولید صداهای گفتاری تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به آپراکسی گفتار می دانند چه می خواهند بگویند و قدرت عضلانی برای صحبت کردن دارند، اما مغز آنها برای هماهنگ کردن حرکات پیچیده درگیر تلاش می کند.
علائم آپراکسی گفتار می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در شروع گفتار
- دودلی و جستجوی کلمات
- خطاهای صوتی ناسازگار (جایگزینی یک صدا با صدای دیگر)
- مشکلات استرس و آهنگ
گفتار درمانی می تواند به افراد مبتلا به آپراکسی گفتار کمک کند:
- تمرین ترکیب صداهای خاص
- استفاده از نشانه های بصری برای کمک به توالی حرکات گفتار
- توسعه روش های ارتباطی جایگزین
- بازیابی و پشتیبانی
اختلالات گفتاری پس از سکته مغزی می تواند خسته کننده و منزوی باشد. با این حال، با حمایت و درمان مناسب، بسیاری از افراد می توانند مهارت های ارتباطی خود را بهبود بخشند.
گفتاردرمانی موثرترین راهکار در بهبود اختلال تکلم بعد از سکته مغزی است که با مراجعه به مرکز توان آفرین در پیروزی می توانید از آن بهره مند شوید.
