اختلال اضطراب جدایی (SAD) یک وضعیت سلامت روانی است که با اضطراب و پریشانی بیش از حد مربوط به جدایی از چهره‌های دلبستگی مشخص می‌شود، معمولاً مراقبان در کودکان و شرکای عاشقانه در بزرگسالان. در حالی که سطح مشخصی از اضطراب در مورد جدایی در کودکان خردسال طبیعی است، SAD زمانی مشکل ساز می شود که شدید، مداوم و با زندگی روزمره تداخل داشته باشد.
هم کودکان و هم بزرگسالان می توانند به SAD مبتلا شوند. این بیماری در کودکان شایع تر است و حدود 3 تا 4 درصد آنها را مبتلا می کند.
علائم اختلال اضطراب جدایی
در کودکان:
- اضطراب و نگرانی بیش از حد در مورد جدایی از والدین یا مراقبین
- گریه شدید و امتناع از رفتن به مدرسه، مهدکودک یا مکان های دیگر بدون حضور والدین
- چسبندگی و نیاز به وابستگی به والدین
- نگرانی از آسیب دیدن یا مرگ خود یا والدین
- مشکلات خواب
- دردهای جسمی مانند سردرد، دل درد یا تهوع
در بزرگسالان:
- ترس و اضطراب شدید در مورد جدایی از شریک زندگی، اعضای خانواده یا دوستان
- احساس تنهایی و ناتوانی در کنار آمدن بدون حضور شخص مورد وابستگی
- احساسات افسردگی
- حملات هراس
- مشکلات در تمرکز و انجام وظایف
- اجتناب از موقعیت هایی که منجر به جدایی می شود
علائم عمومی:
- نگرانی مداوم در مورد از دست دادن یا جدایی از افراد مورد علاقه
- ترس از تنهایی
- احساس ناامیدی و بی قراری
- مشکلات خواب
- علائم جسمی مانند تعریق، لرزش، تپش قلب و تنگی نفس
شدت و نوع علائم در افراد مختلف متفاوت است.
اگر این علائم بیش از چهار هفته ادامه داشته باشد و در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد کند، ممکن است به اختلال اضطراب جدایی مبتلا باشید.
دلایل و عوامل خطر
دلایل دقیق اختلال اضطراب جدایی هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی می توانند در بروز آن نقش داشته باشند:
- عوامل ژنتیکی: اگر یکی از اعضای خانواده شما به اختلال اضطراب جدایی مبتلا باشد، احتمال ابتلا به آن در شما نیز بیشتر است.
- عوامل رشدی: اضطراب جدایی در کودکان نوپا و پیش دبستانی شایع است. این امر ممکن است به دلیل ناتوانی آنها در درک مفهوم جدایی موقتی باشد.
- عوامل محیطی: برخی از تجربیات دوران کودکی، مانند جدایی طولانی از والدین یا مراقب، طلاق یا از دست دادن یکی از عزیزان، می تواند خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی را افزایش دهد.
- عوامل عصبی: مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است در برخی از قسمت های مغز خود ناهنجاری هایی داشته باشند.
- عوامل دیگر: برخی از بیماری های جسمی، مانند مشکلات تیروئید، نیز می توانند با اضطراب جدایی مرتبط باشند.
در اینجا برخی از عوامل خاص که می توانند در بروز اختلال اضطراب جدایی در کودکان نقش داشته باشند، آورده شده است:
- سبک دلبستگی ناامن: کودکانی که با والدین خود دلبستگی ناامنی دارند، ممکن است در هنگام جدایی از آنها اضطراب بیشتری را تجربه کنند.
- مزاج: کودکانی که به طور طبیعی مضطرب تر یا خجالتی هستند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی باشند.
- رویدادهای استرس زا: رویدادهای استرس زا، مانند جدایی از والدین، طلاق یا از دست دادن یکی از عزیزان، می تواند خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی را در کودکان افزایش دهد.
درمان اختلال اضطراب جدایی
درمان این اختلال اضطرابی به سن و شدت علائم بستگی دارد. به طور کلی، درمان این اختلال شامل موارد زیر می‌شود:
روان درمانی:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان به فرد کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی خود را در مورد جدایی شناسایی و تغییر دهد و مهارت‌های مقابله‌ای جدیدی را برای مدیریت اضطراب خود یاد بگیرد.
- درمان مبتنی بر خانواده: این نوع درمان به خانواده فرد کمک می‌کند تا اضطراب جدایی او را درک کنند و در درمان او مشارکت کنند.
- بازی درمانی: این نوع درمان برای کودکان نوپا و خردسالان مفید است و به آنها کمک می‌کند تا احساسات خود را در مورد جدایی بیان کنند و با آن کنار بیایند.
دارو درمانی:
در برخی موارد، ممکن است دارو برای درمان اضطراب جدایی تجویز شود. داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی می‌توانند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک کنند.
تغییرات در سبک زندگی:
ورزش منظم: ورزش می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس کمک کند.
خواب کافی: خواب کافی برای سلامت روان ضروری است.
تغذیه سالم: خوردن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب کمک کند.
تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش: تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش اضطراب کمک کنند.
